ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'deki Filistinlilere yönelik sürgün planı uluslararası alanda büyük tepki çekti. Trump, Filistin-İsrail çatışmasının yaralarını sarma bahanesiyle 1,5 milyon Gazzelinin Mısır ve Ürdün'e gönderilmesini önerdi. Bu plan, İsrail'in yıllardır dile getirdiği ancak hayata geçiremediği bir hayalin ABD tarafından desteklenmesi anlamına geliyor. Trump'ın Ortadoğu temsilcisi Steve Witkoff, Gazze'nin yeniden inşasının 10-15 yıl süreceğini iddia ediyor. Ancak bu süreç, kalıcı bir ateşkes ve yeterli finansman sağlanması durumunda çok daha kısa sürebilir. Ürdün ve Mısır başta olmak üzere 5 Arap ülkesi, Trump'ın planını şiddetle reddetti.
Gazze'nin Yeniden İmarı Mümkün mü?
Gazze'deki yıkımın boyutu oldukça büyük. Gazze hükümetinin verilerine göre, İsrail saldırılarında 87 bin konut tamamen yıkıldı, 297 bin konut ise hasar gördü. İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu Başkanı Tahir Tellioğlu, kalıcı bir ateşkes ve yeterli finansman sağlanması halinde 300 bin konutun 3-5 yıl içinde inşa edilebileceğini belirtti. Tellioğlu, ayrıca geçici barınma alanlarının oluşturulmasının önemli olduğunu ve Gazze'nin dinamik nüfus yapısının yeniden imar sürecinde dikkate alınması gerektiğini vurguladı. Dünyanın birçok yerinde, çatışma bölgelerinde ve doğal afetlerden etkilenen alanlarda geçici barınma çözümleri başarılı bir şekilde uygulanmaktadır. Türkiye'nin bu alanda önemli bir deneyime sahip olması da bir avantaj olabilir. Bu durum, Gazze halkının kendi topraklarında kalarak yeniden imar sürecine katılmasını sağlayabilir.
Uluslararası Tepkiler ve Siyasi Boyut
Gazze'den sürgün planına karşı uluslararası alanda büyük bir tepki var. Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, planı "insanlık dışı" olarak nitelendirdi. İspanya ve ABD'den de benzer tepkiler geldi. ABD'li Senatör Bernie Sanders ise planı "etnik temizlik" ve "savaş suçu" olarak tanımladı. Ancak Trump ve destekçileri, özellikle İsrail'in aşırı sağından gelen destekle, planlarından vazgeçmemekte kararlı görünüyorlar. Netanyahu hükümetinin bu konudaki tutumu ise belirleyici olacaktır. İsrail'in aşırı sağcı eski Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir, Trump'ı açıkça destekleyerek Netanyahu'yu planı uygulamaya çağırıyor. Bu durum, bölgedeki gerilimleri daha da artırabilir.
Trump'ın Gerçek Niyeti Nedir?
Trump, Gazze'de kalıcı bir ateşkese dair garanti vermediğini belirterek, Ürdün ve Mısır'ı Gazzelileri kabul etmeye zorlamaya çalışıyor. Bu yaklaşım, Gazze'nin yeniden inşasından ziyade, Filistinlilerin bölgeden uzaklaştırılmasına yönelik bir strateji olarak yorumlanıyor. Trump'ın planı, İsrail'in güvenlik endişelerini gerekçe gösterse de, aslında Filistin halkının yerinden edilmesi ve etnik temizliğe yol açabilecek tehlikeli bir durumdur. Bu durum, uluslararası hukuk kurallarını açıkça ihlal eden bir durumdur ve bölgede yeni bir çatışma dalgasına neden olabilir. Bu plan, insan hakları ihlali, uluslararası hukuka aykırı olduğu ve bölgedeki istikrarsızlığı artıracağı gerekçesiyle dünya genelinde büyük bir tepkiyle karşılaşıyor.